Trungtamthuoc.com - Ăn dặm kiểu Nhật là một trong ba phương pháp ăn dặm được nhiều mẹ áp dụng nhất hiện nay. Phương pháp ăn dặm này rèn được cho trẻ tính tự lập nhưng cũng đòi hỏi nhiều nguyên tắc và lưu ý trong quá trình chế biến thức ăn cho con. Bài viết dưới đây, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin cần thiết về phương pháp ăn dặm kiểu Nhật và gợi ý thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho trẻ
Giống như tên gọi, ăn dặm kiểu Nhật là phương pháp cho con ăn bổ sung có nguồn gốc từ Nhật Bản với phương pháp chế biến độc đáo, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ, tạo niềm hứng thú cho con và giúp con phát triển khỏe mạnh.
Đặc điểm của phương pháp này là thức ăn sẽ được phân thành các phần khác nhau chứ không trộn lẫn như phương pháp ăn dặm truyền thống, có thể áp dụng cho trẻ từ 5 tháng tuổi. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, khuyến cáo cho trẻ ăn dặm khi trẻ đủ 180 ngày tuổi vì lúc này hệ tiêu hóa của trẻ vẫn chưa hoàn thiện để tiêu hóa các loại thức ăn khác ngoài sữa mẹ.
Xem thêm: Hướng dẫn ăn dặm cho trẻ theo từng nhóm tuổi và những lưu ý
Lợi ích | Hạn chế |
Nhờ phương pháp chế biến đặc biệt, cho trẻ ăn thức ăn từ lọc đến đặc, từ nghiền mịn đến thô mà bé có thể nhanh chóng học được kỹ năng nhai trong quá trình ăn dặm Giúp trẻ rèn được tính tự lập, hạn chế phụ thuộc vào cha mẹ Thực đơn thay đổi đa dạng, con có thể cảm nhận được hương vị của từng loại thực phẩm. Khác với phương pháp ăn dặm truyền thống, thực đơn trong phương pháp ăn dặm kiểu Nhật thay đổi đa dạng, con có thể cảm nhận được hương vị của từng loại thực phẩm, tạo sự hứng khởi và yêu thích ăn uống Trẻ có thể tự lựa chọn được loại thức ăn yêu thích, tạo tâm lý thoải mái mỗi khi con ăn, cha mẹ bớt lo lắng mà con cũng hạn chế được tình trạng bỏ bữa Người Nhật không sử dụng nước xương, nước thịt để nấu cho con mà sử dụng nước dùng dashi, có vị ngọt tự nhiên từ rau củ, giúp con khỏe mạnh, hạn chế tình trạng béo phì Nếu con có bị dị ứng với loại thực phẩm nào, mẹ cũng có thể dễ dàng nhận biết | Phương pháp chế biến tương đối cầu kỳ, mẹ cần liên tục thay đổi thực đơn cho con để kích thích cảm giác thèm ăn |
Khi trẻ được 5-6 tháng tuổi, mẹ có thể tiến hành cho con ăn dặm kiểu Nhật. Ban đầu, cho trẻ ăn cháo theo tỷ lệ 1:10 đã được nghiền mịn, mỗi ngày 1 bữa.
Sau khi trẻ đã quen, mẹ có thể tăng dần số lượng. Nên cho trẻ ăn một loại thực phẩm bằng cách nghiền cùng với cháo. Sau 1 tháng, lượng thức ăn của trẻ có thể tăng lên ngày 2 bữa, bổ sung thêm các loại thực phẩm chứa protein như đậu hoặc cá.
Một số nguyên tắc mẹ cần nắm được khi cho con ăn dặm theo phương pháp này, bao gồm:
Mỗi độ tuổi sẽ có cách nấu cháo với tỉ lệ gạo và nước khác nhau. Độ đậm đặc của cháo sẽ được tăng dần theo tháng tuổi của trẻ, để giúp bé hình thành phản xạ nhai và nuốt. Dưới đây là cách nấu cháo từ gạo và từ cơm để mẹ có thể tham khảo:
Độ tuổi | Nấu cháo từ gạo | Nấu cháo từ cơm |
5-6 tháng tuổi | Nấu cháo theo tỷ lệ 1:10 (1 phần gạo với 10 phần nước) | Nấu cháo theo tỉ lệ 1:4 (1 phần cơm với 4 phần nước) |
7-8 tháng tuổi | Nấu cháo theo tỉ lệ 1:8 (1 phần gạo với 8 phần nước) | Nấu cháo theo tỉ lệ 1:3 (1 phần gạo với 3 phần nước) |
9-11 tháng | Nấu cháo theo tỉ lệ 1:5 (1 phần gạo với 5 phần nước) | Nấu cháo theo tỉ lệ 1:2 (1 phần gạo với 2 phần nước) |
12-18 tháng | Nấu cháo theo tỉ lệ 1:2 (1 phần gạo với 2 phần nước) | Nấu cháo theo tỉ lệ 1:1 (1 phần gạo với 1 phần nước) |
Nếu mẹ sử dụng nồi để nấu cháo cho con, thì sau khi đun sôi, mẹ nên để nhỏ lửa để tránh tình trạng mất nước trong khoảng 20 phút, tiếp tục ủ cháo cho mềm.
Nếu mẹ sử dụng các nồi hoặc dụng cụ chuyên dụng để nấu cháo thì chỉ cần bỏ nguyên liệu rồi ấn nút là được.
Có 2 loại nước dùng dashi phổ biến giúp kích thích vị giác cho trẻ bao gồm: Súp rau và nước dùng dashi kiểu Nhật.
Về cơ bản, khi nấu thức ăn bổ sung (đồ ăn dặm) cho trẻ sẽ không sử dụng gia vị mà sẽ lấy vị ngọt tự nhiên của các nguyên liệu. Dưới đây là cách nấu 2 loại nước dùng dashi phổ biến:
Nguyên liệu cho 2 bát:
Cách thực hiện:
Nguyên liệu cho 2,5 bát:
Cách thực hiện:
.jpg)
Giai đoạn 1 bao gồm những trẻ từ 5-6 tháng tuổi, mẹ có thể bắt đầu cho trẻ làm quen với thức ăn với tần suất 1 bữa/ngày.
Một số lưu ý khi cho trẻ ăn dặm trong giai đoạn này:
Áp dụng cho trẻ từ 7-8 tháng tuổi, mẹ có thể cho con ăn 2 bữa/ngày.
Ngoài các thực phẩm tương tự như giai đoạn 1, mẹ nên bổ sung thêm thực phẩm giàu đạm như thịt, cá, bổ sung thêm các loại rau củ quả để tăng độ bắt mắt cho món ăn.
Đối với giai đoạn này, mẹ nên luộc mềm thức ăn để trẻ có thể dễ dàng nghiền nát chỉ bằng một lực nhỏ.
Khi chế biến, mẹ nên cắt thức ăn thành từng miếng nhỏ vừa miệng.
Đa dạng các loại thực phẩm cho trẻ sao cho trẻ dễ nuốt mà không bị vướng.
Vì số lượng thức ăn trong giai đoạn này tăng lên do đó mẹ cần tính toán sao cho cân bằng được các nhóm dưỡng chất.
Nên cho con ăn mỗi ngày một món, theo dõi tình hình và cho con thử sức với các món mới.
Đối với trẻ từ 9-11 tháng tuổi, con có thể cắn thức ăn bằng răng cửa, nhu cầu dinh dưỡng cũng cao hơn so với 2 giai đoạn trước.
Giai đoạn này, thức ăn của trẻ cần tăng độ đậm đặc và độ cứng vì con đã có thể nhai được. Bên cạnh đó, mẹ đã có thể nêm nếm gia vị với một lượng nhỏ để tạo ra hương vị mới cho con.
Số bữa tăng lên thành 3 bữa/ngày. Có thể cho con ăn dặm vào sáng, trưa, tối cùng với gia đình. Việc này giúp tạo ra bầu không khí vui vẻ và khiến con thích thú hơn. Nếu trong thực đơn của cả nhà có các loại thức ăn mềm và vị nhạt thì có thể cho con ăn. Đây cũng sẽ là một trải nghiệm thú vị với trẻ.
Đặc trưng của giai đoạn này là bé có nhu cầu tự ăn, nếu để đồ ăn trước mặt, con có xu hướng lấy tay bốc đồ ăn và đưa vào miệng, mẹ không nên ngăn cản con vì đây là giai đoạn con rất tò mò về thế giới xung quanh. Tuy nhiên, mẹ cũng cần để ý loại thức ăn nào mà con không thích để tránh tình trạng con bày bừa quá nhiều.
Giai đoạn này, lượng Sắt dự trữ trong cơ thể đã giảm, do đó, mẹ cần bổ sung thêm các loại thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, gan, cá để đưa vào thực đơn của bé. Ngoài ra, mẹ có thể sử dụng thêm sữa công thức cho con.
Mẹ có thể làm mẫu khi nhai thức ăn để con bắt chước.
Giai đoạn này, bé ăn thức ăn cứng ngày càng giỏi. Đây là giai đoạn quan trọng, các loại thực phẩm mà bé ăn được cũng phong phú hơn, do đó thực đơn cần có sự cân bằng giữa các nhóm dưỡng chất.
Tăng dần độ đậm đặc và độ cứng của thức ăn.
Cho trẻ ăn 3 bữa/ngày.
Có thể tập cho trẻ cầm thìa khi ăn.
Theo dõi loại thức ăn con thích và không thích để điều chỉnh cho phù hợp.
Ở giai đoạn này, trẻ vẫn bú mẹ là chủ yếu, số lượng và số bữa ăn dặm rất ít nên mẹ không cần quá lo lắng để tính toán công thức cân bằng dinh dưỡng cho con. Mẹ nên lên thực đơn phong phú, nhiều màu sắc để con hứng thú với bữa ăn. Mẹ có thể tham khảo cách chế biến thức ăn cho con trong sách ăn dặm kiểu Nhật.
Nguyên liệu:
Cách thực hiện
Nguyên liệu:
Cách thực hiện:
Nguyên liệu:
Cách thực hiện:
Nguyên liệu:
Cách thực hiện:
Nguyên liệu:
Cách thực hiện:
Nguyên liệu:
Cách thực hiện:
Nguyên liệu:
Cách chế biến:
Nguyên liệu:
Cách thực hiện:
Nguyên liệu:
Cách thực hiện:
Nguyên liệu:
Cách thực hiện:
Ăn dặm tự chỉ huy là ăn phương pháp ăn dặm được nhiều mẹ áp dụng với đặc điểm:
Ăn dặm kiểu Nhật là cho bé ăn từ loãng đến đặc, giúp trẻ hình thành được khả năng nhai và nhận biết mùi vị của món ăn.
Cả 2 phương pháp đều hướng tới mục tiêu để con rèn luyện tính tự lập, lựa chọn được loại thức ăn ưa thích của mình. Dưới đây là một số ưu điểm và hạn chế của 2 phương pháp:
Ưu điểm | Hạn chế | |
Ăn dặm kiểu Nhật | Bé được làm quen với thức ăn từ lỏng đến đặc Các món ăn được chế biến riêng, giúp trẻ cảm nhận được hương vị Con có thể lựa chọn loại thức ăn mình ưa thích | Tốn nhiều thời gian chế biến Bộ chế biến ăn dặm kiểu Nhật nhiều, lỉnh kỉnh Mẹ cần phong phú thực đơn hàng ngày để con thích thú |
Ăn dặm tự chỉ huy | Rèn luyện tính tự lập ở trẻ Con có thể tự lựa chọn loại thức ăn mình ưa thích Giúp con nhận biết được hương vị của từng món ăn Trẻ sớm phát triển kỹ năng nhai nuốt Mẹ không tốn nhiều thời gian khi chuẩn bị đồ ăn cho con | Thời gian đầu thường khó khăn do trẻ chỉ thích nghịch đồ ăn Mẹ mất thời gian dọn dẹp Chế biến không cẩn thận có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của con |
Nhằm mục đích tận dụng tối đa ưu điểm của cả 2 phương pháp, mẹ có thể tiến hành kết hợp ăn dặm kiểu Nhật và ăn dặm tự chỉ huy sao cho phù hợp.
Mẹ có thể xen kẽ áp dụng cả 2 phương pháp cho con theo từng ngày hoặc từng tháng. Ví dụ, với những hôm bận rộn, mẹ có thể để con ăn theo phương pháp tự chỉ huy và ngược lại, với những hôm có nhiều thời gian, mẹ có thể để con ăn dặm theo kiểu Nhật vì cần thời gian chế biến và trang trí cầu kỳ hơn. Ngoài ra, mẹ có thể cho trẻ ăn dặm theo kiểu Nhật trong tháng thus 6 và thứ 7, với những tháng tiếp theo mẹ có thể cho con ăn dặm tự chỉ huy.
Việc kết hợp cả 2 phương pháp này cũng khiến mẹ không vấp phải sự phản đối của những người xung quanh đặc biệt là thế hệ trước.
Một số lưu ý:
Đặc điểm của ăn dặm truyền thống là trẻ sẽ được ăn bột loãng đến đặc, rau củ và các loại thực phẩm khác sẽ được xay nhuyễn và trộn cùng với cháo. Khi trẻ lớn hơn, có thể cho trẻ ăn các loại thực phẩm băm nhỏ.
Ăn từ lỏng đến đặc.
Ăn từ ít đến nhiều.
Khi mới làm quen với ăn dặm, trẻ thường ăn đơn giản, sau đó tăng dần số lượng và đa dạng các loại thực phẩm trong mỗi bữa ăn của trẻ.
Mỗi bữa ăn đều được cân bằng đầy đủ các nhóm dinh dưỡng.
Ăn dặm kiểu Nhật | Ăn dặm truyền thống | |
Nguyên liệu | Sử dụng nguồn nguyên liệu phổ biến tại Nhật như cá hồi, rong biển, đậu tương,... | Ưu tiên các loại thực phẩm có sẵn, dễ tìm mua tại địa phương như thịt lợn, tôm, cua, cá,... |
Cách sơ chế | Sử dụng các phương pháp sơ chế như nghiền, rây, lọc,... | Sử dụng phương pháp xay nhuyễn |
Dụng cụ nấu nướng | Cầu kỳ, mỗi dụng cụ có một chức năng riêng như cối, rây lọc, lò vi sóng,... | Đơn giản, mẹ có thể sử dụng các dụng cụ sẵn có trong gia đình |
Cách chế biến | Sử dụng nước dùng dashi nấu từ rau củ hoặc từ cá hồi và rong biển, cấp đông và sử dụng dần, làm mất đi nhiều loại vitamin\ Để riêng từng loại thức ăn để con cảm nhận được hương vị | Sử dụng nước hầm xương, các dưỡng chất khó tan trong nước nên vẫn ở lại trong xương và thịt Xay nhuyễn các nguyên liệu và nấu cùng với nhau |
Kỷ luật bàn ăn | Không ép buộc, để con tự ăn | Thường ép buộc con ăn |
Ăn dặm kiểu Nhật | Ăn dặm truyền thống | |
Ưu điểm | Rèn cho trẻ tính tự lập Có lộ trình rõ ràng, hướng dẫn chế biến thức ăn theo từng độ tuổi Giúp trẻ cảm nhận được hương vị của từng món ăn Giúp trẻ phát triển khả năng nhai nuốt | Nguồn nguyên liệu sẵn có Dễ nấu, không cầu kỳ Phù hợp với truyền thống |
Hạn chế | Nấu nướng mất nhiều thời gian Giai đoạn đầu thường khó khăn khi tập cho trẻ ăn dặm | Chủ yếu chăm con dựa vào kinh nghiệm hoặc lời khuyên từ những người đi trước mà không có lộ trình rõ ràng Việc trộn lẫn các loại nguyên liệu khi nấu làm cho trẻ không cảm nhận được hương vị của từng món ăn Trường hợp dị ứng với thức ăn sẽ khó xác định được nguyên nhân |
Ăn dặm kiểu Nhật là một trong ba phương pháp được nhiều bà mẹ Việt Nam áp dụng do có những điểm tương đồng với phương pháp ăn dặm truyền thống. Áp dụng nguyên tắc của mỗi phương pháp để con có hành trình ăn dặm đầy đủ dưỡng chất mà mẹ không tốn quá nhiều công sức.
